Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Platforma publikacji projektów edukacyjnych poświęconych historii Polski i jej sąsiadów w XX wieku oraz prawom człowieka

Przejdź do nawigacji
Zagadnienie

Komunizm

Projekty

Projekt

„System i patron”. Zakłady Cegielskiego w Poznaniu wobec historycznych przemian

autor leksandra Nowaczyk, Paulina Quandt, Jakub Traczewski 

Projekt powstał jako praca konkursowa w ramach ósmej edycji konkursu „Historia Bliska” [2003/2004] organizowanego przez Fundację im. Stefana Batorego oraz Ośrodek Karta (edycja ta nosiła tytuł: Spory o upamiętnienie przeszłości — pomniki, cmentarze, patroni). Troje uczniów gimnazjum pracowało w zespole, który odtworzył historię zmian patrona największego zakładu przemysłowego w regionie: H. Cegielski – Poznań. Autorzy projektu odwiedzili muzeum i bibliotekę zakładową, zebrali fotografie i dokumenty dotyczące zarówno powojennych, jaki i wcześniejszych dziejów fabryki, dotarli do byłych i obecnych pracowników zakładu, zanotowali ich relacje.

Zgorzelec z samolotu
Projekt

„Zmiana warty”. Parę słów o początkach Zgorzelca

autor Krzysztof Fokt 

Autor korzystając ze źródeł archiwalnych, dokumentów i relacji świadków oraz pamiętnika niemieckiego księdza, badał wydarzenia rozgrywające się w czerwcu 1945 roku w Zgorzelcu, starając się uchwycić moment, w którym część Görlitz stawała się Zgorzelcem. We wstępie autor napisał: „Nie mogę tu wymienić wszystkich ponad 170 osób, które pomogły w tworzeniu tego tekstu, ale wszystkim im dziękuję. Szczególnie zaś starszym ludziom, którzy zgodzili się podzielić ze mną swymi wspomnieniami.”

Mieszkańcy Gdańska przed bramą nr 2 Stocznią w sierpniu 1980
Projekt

From Polish „Solidarność” to European Solidarity – Social movements and the peaceful fall of communism in Europe

autor Marianna Sadownik, Tina Gotthardt 

Fundacja Ośrodka KARTA wraz z Europejskim Centrum Solidarności i międzynarodową siecią konkursów historycznych EUSTORY w dniach 7–12 grudnia 2009 roku współorganizowała akademię młodzieżową pod hasłem: From Polish 'Solidarność' to European Solidarity – Social movements and the peaceful fall of communism in Europe. Laureaci konkursów historycznych z 15 krajów europejskich spotkali się w Gdańsku w 20. rocznicę obalenia komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.

Powiązane zagadnienia

„Solidarność" Komunizm Opozycja
""
Projekt

Imię zobowiązuje (Ein Name verpflichtet)

autor Hannelore Lutze 

Po zjednoczeniu Niemiec erfurcka Szkoła im. Wilhelma Hammanna miała zrezygnować z imienia swojego patrona…Nauczyciele i uczniowie zaczęli badać życie Hammanna, który będąc więźniem politycznym w Buchenwaldzie, zdołał uratować życie 904 dzieciom. Szkoła dzięki przeprowadzonym badaniom, zachowała jego imię.W ramach corocznych tygodni projektowych, uczniowie dziewiątych klas próbują odszukać i nawiązać kontakt z ówczesnymi dziećmi, uratowanymi przez patrona swojej szkoły.
Projekt pochodzi z partnerskiej strony „Lernen aus der Geschichte”.

Artykuły

Artykuł

Destalinizacja czy desowietyzacja? (według Piotra Zychowicza)

 

Na rosyjskim portalu „Uroki historii” został opublikowany artykuł poświecony problemowi destalinizacji w Rosji i poglądom Piotra Zychowicza (Rzeczpospolita) na tą kwestię. Artykuł pochodzi z partnerskiego portalu „Uroki historii”.

16–03–2019 Piotr Zychowicz, z rosyjskiego przełożyła Kamila Laśkiewicz.
Artykuł

Dialog kultur pamięci w regionie Ukraina – Litwa – Białoruś

 

Książka „Dialog kultur pamięci w regionie ULB” pod redakcją Alvydasa Nikžentaitisa i Michała Kopczyńskiego jest owocem dyskusji prowadzonych w latach 2011-2012 podczas serii międzynarodowych seminariów poświęconych pamięciom historycznym w regionie ULB (Ukraina – Litwa – Białoruś).

Agnieszka Kudełka
Artykuł

Ferro. Porównawcza edukacja historyczna, a edukacja historyczne w Rosji – cz. 1

 

W Rosji ponownie wydana została książka francuskiego historyka, opublikowana we Francji prawie 30 lat temu. Napisana w przystępnej formie, książka podnosi ważne kwestie nauczania historii w szkole i fałszowania historii. Analizując i porównując narodowe wersje historii, prezentowane na lekcjach historii, autor prezentuje wyraźną różnorodność „opowieści o przeszłości” oraz przedstawia różne typy historii – historię instytucjonalną, kontrhistorię, pamięć zbiorową. Cytując za partnerskim portalem „Uroki istorii” podajemy linki do pełnego tekstu poprzedniego wydania, a także posłowie do nowego wydania, w którym napisano o sowieckich, a później rosyjskich doświadczeniach radzenia sobie z własną przeszłością oraz o samym autorze. (M. Ferro „Kak rasskazywajut istoriju dietiam w raznych stranach mira [Jak opowiada się dzieciom o historii w różnych krajach świata]. Kniżnyj Klub 36 6, 2010).
Artykuł pochodzi z partnerskiego portalu „Uroki istorii”.

Piotr Zychowicz, z rosyjskiego przełożyła Kamila Laśkiewicz.
Artykuł

Lenin na postumentach

 

Ponad 5 tys. pomników Lenina indeksuje na swojej stronie projekt Памятники Владимиру Ильичу Ленину (Pomniki Włodzimierza Iljicza Lenina).

17–03–2019 Yulia Chernikova
Artykuł

Mroźny sierpień (1968, Czechosłowacja)

 

Czterdzieści lat temu wojska Układu Warszawskiego (w tym Ludowe Wojsko Polskie) wkroczyły do Czechosłowacji, tłumiąc jej wolnościowy zryw. Reakcje obywateli PRL na te wydarzenia były pilnie śledzone przez Służbę Bezpieczeństwa.

Grzegorz Majchrzak
Artykuł

O terrorze komunistycznym w BSRR

 

Terror – istota władzy sowieckiej, jeden z trzech głównych jej filarów, na równi z kłamliwą propagandą i możliwością zrobienia szybkiej kariery przez wyrzutków społeczeństwa: „kto był niczym – stanie się wszystkim” . Natomiast ekonomiczną podstawę (fundament) tak zwanego socjalistycznego społeczeństwa sowieckiego stanowił przymus pozaekonomiczny, czyli – także terror, przejawiający się w różnorodnych formach. ZSRR faktycznie był gigantycznym obozem koncentracyjnym, który funkcjonował głównie za cenę moralnej i fizycznej przemocy nad ludźmi.

Prof. Anatol Taras, red. almanachu hist. „Diedy”
Artykuł

Polska na granicy wojny i pokoju, Albina Noskowa

 

Albina Fiedorowna Noskowa, profesor nauk historycznych, wybitny pracownik naukowy Instytutu Słowianoznawstwa Rosyjskiej Akademii Nauk, wypowiada się na temat Stalina, Polski, Armii Krajowej, wydarzeń lat 1943-45 i Powstania Warszawskiego.

Tekst pochodzi z parterskiej strony „Uroki istorii”.

16–03–2019 Albina Fiedorowna Noskowa. tłumaczenie: Kamila Laśkiewicz
Artykuł

Relacja o „Wielkim Głodzie”

 

Gareth Jones był jednym z nielicznych dziennikarzy zachodnich, którzy przekazali światu prawdę o wywołanym przez władze sowieckie głodzie na Ukrainie na początku lat 30-tych.

Paweł Mielczarek
Artykuł

Wirtualne muzea Gułagu

 

Istnieją dwa Wirtualne Muzea Gułagu, jedno stworzone w Rosji, drugie we Francji. W Polsce bardziej znane jest to francuskie, może także dlatego, że jego strona jest także w języku polskim. Oba muzea mają trochę inną specyfikę. Oba warto poznać bliżej.

Agnieszka Kudełka
Artykuł

Współczesna pamięć o 1939–1941 w Polsce i Rosji

 

Dmitrij Jermolcew w wywiadzie z historykiem Aleksandrem Gurjanowem porusza temat pamięci o wydarzeniach początku drugiej wojny światowej w Polsce i w Rosji, stosunek do tak bolesnych kwestii jak Katyń, podział Czechosłowacji w 1938 roku oraz pogromy Żydów w Polsce i na Ukrainie.Artykuł pochodzi z partnerskiej strony „Uroki istorii” prowadzonej przez moskiewski „Memoriał”. Wybór tekstu i tłumaczenie — Dorota Pazio.

28–01–2019 Agnieszka Kudełka