Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Lidice, mała miejscowość niedaleko Pragi stała się 10 czerwca 1942 r. jednym z najbardziej znanych na świecie symboli barbarzyństwa i okrucieństwa reżimów totalitarnych. W odwecie za atentat na Reinharda Heydricha naziści zrównali z ziemią całą miejscowość. Na miejscu zastrzelono 173 mężczyzn, kobiety wywieziono do obozów koncentracyjnych, kilka dzieci zostało wybranych w celu germanizacji, ale większość z nich, łącznie 82 dzieci wywieziono do Łodzi, a 2. 7. 1942 r. zamordowano w wagonach gazowych w Chełmnie.

Czy wiedzieliście o tym, że Lidice łączą historię Czech i Polski? Czy wiesz, co wydarzyło się 10 czerwca 1942 r. w Lidicach? A co 24 czerwca 1942 r. w miejscowości Ležáky? Jak wyglądał 8 maja 1945 w Pradze? Czy wiesz, dlaczego radzieckie czołgi okupowały Węgry w 1956 r. i Czechosłowację w 1968 r.? Czy wiesz, jak powstała Solidarność w Polsce w 1980 r. i jak w 1989 r. burzono Mur Berliński? Jak się czuli Twoi rodzice i dziadkowie, kiedy doświadczali tych wydarzeń?

Każdy zastanowi się czasami przez chwilę nad tymi pytaniami i każdy je rozumie na swój własny sposób. Muzeum Lidice (Památník Lidice), Instytut Badania Reżimów Totalitarnych, Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Karola oraz Muzeum Ziemi Śląskiej w Opawie pomagają Państwu poprzez konkurs „Lidice dla XXI wieku” szukać takich pytań w celu zastanowienia się nad nimi oraz dają miejsce na własne odpowiedzi.

Muzeum Lidice organizuje już od 2005 r. konkurs pod nazwą Lidice dla XXI wieku, którego XIV. edycja rozpocznie się w styczniu 2019 roku. Konkurs ten jest naprawdę nowoczesnym sposobem na poznanie dziejów i pogłębienie własnej wiedzy na temat niedawnej historii naszych rodziców i dziadków. Ale co najważniejsze, stanowi sposób, jak o tym wszystkim myśleć.

Konkurs jest przeznaczony dla wszystkich uczniów i studentów w wieku od 10 do 19 lat. Wystarczy zarejestrować się na stronie internetowej konkursu www.lidice21.cz i rozpocząć pracę. Cały projekt jest online, więc nie trzeba nigdzie chodzić, nigdzie jeździć, a wszystko można wykonać z komputera w domu, w szkole, kawiarni czy bibliotece. Aby wszystko było jak najbardziej łatwe i przyjemne, przygotowujemy dla XIV. edycji zupełnie nowe i przejrzyste środowisko internetowe, w którym za pomocą kilku kliknięć można zarejestrować się, wypełnić test i nagrać swój esej.

W dwóch rundach będą wypełniane testy wiedzy przygotowane przez nauczycieli i historyków z Instytutu Badania Reżimów Totalitarnych, Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola oraz Muzeum Stolicy Pragi (Muzeum hlavního města Prahy). Pytania te nie polegają jednak tylko na zaznaczaniu poprawnych dat, ale także na pracy ze zdjęciami z epoki, literaturą i innymi materiałami. Wszystko jest w trybie online, więc nie jest zabronione korzystanie w celu znalezienia odpowiedzi również z Internetu. Ważne jest, aby rozumieć, czego szukasz.

Konkurs nie polega jednak tylko na wypełnianiu testów. Ważną jego częścią jest również praca literacka. Pisanie krótkich tekstów na zadany temat znamy wszyscy ze szkoły, więc nie będzie stanowiło problemu zastanowienie się w kilku linijkach nad tematami takimi, jak np. „wartość ludzkiego życia“. Eseje będą oceniane przez eksperckie jury, które oceni nie tylko to, w jaki oryginalny sposób autor opracował zadany temat, ale także jak praca została wykonana pod względem literackim i językowym. W skład jury wchodzą historycy, literaci, aktorzy i inni eksperci z różnych ważnych instytucji. Przewodniczącym jury jest już od kilku lat fantastyczny historyk, pedagog i popularyzator czeskiej historii Płk. gen. sztabu PhDr. Eduard Stehlík, Ph.D., MBA.

Rozpoczęcie konkursu nastąpi 3 stycznia 2019 r., kiedy uruchomimy nową stronę internetową konkursu www.lidice21.cz, i razem z nią będą mogły już rejestrować się szkoły. Kilka dni później, 25 stycznia 2019 r., będą mogli rejestrować się już poszczególni uczestnicy i jednocześnie mogą już przystąpić do pracy nad zadaniem w pierwszej rundzie.

Zainteresował was ten konkurs? Chcecie pochwalić się swoją pracą literacką lub po prostu chcesz ze swoimi kolegami z klasy zrobić sobie wycieczkę 5 czerwca 2019 r. do Muzeum Ziemi Śląskiej i Pomnika II Wojny Światowej w miejscowości Hrabyňe na uroczyste ogłoszenie wyników? Wtedy nie ma nic prostszego niż podjąć rywalizację w międzynarodowym konkursie wiedzy Lidice dla XXI wieku.

Przykład pytania z XIII. edycji konkursu Lidice dla XXI wieku:

Karykatura ta została opublikowana w 1943 r. w czeskim czasopiśmie emigracyjnym „Nowa Czechosłowacja”, które ukazywało się w Wielkiej Brytanii. Jak można ocenić tę karykaturę z dzisiejszego punktu widzenia? Jeśli nie masz pewności, co do odpowiedzi, poszukaj sobie informacji w literaturze lub w Internecie.

a) Karykatura ilustruje kłamstwo nazistowskiej propagandy.

b) Karykatura nawiązuje do zbrodniczego charakteru nazistowskiego reżimu, który mordował Polaków.

c) Karykatura ilustruje ówczesną niechęć do zaakceptowania radzieckich zbrodni wojennych w celu zachowania antyhitlerowskiej koalicji i osiągnięcia zwycięstwa nad nazizmem.

d) Karykatura przedstawia ówczesne sposoby niemieckiej propagandy.

Osoby kontaktowe:

Bc. Filip Petlička Mgr. Michaela Brábníková

Public Relations Dyrektor konkursu Lidice dla XXI wieku

[email protected] [email protected]

+420 731 110 984 +420 778 735 785