Dlaczego warto wykorzystać komputery i internet w realizacji projektów historycznych?
Amerykańskie badania, przeprowadzone już w 1993 roku pokazują, że wykorzystanie multimediów wpływa pozytywnie na efekty kształcenia: zwiększają tempo uczenia się i jego skuteczność oraz pozwalają na rozszerzenie zasobów przyswojonej wiedzy czy umiejętności[1].
W realizacji projektów edukacyjnych komputer i internet może stać się narzędziem wspierającym, a nawet centralnym. Komputer nie tylko pozwala na zdobycie potrzebnych informacji, ale także umożliwia zdobycie umiejętności potrzebnych w prawie każdym zawodzie.
Jak przekonuje Mariusz Ausz [2], za wykorzystaniem metody projektów z użyciem komputera i multimediów przemawiają następujące argumenty:
– podczas realizacji projektu uczniowie i nauczyciel mogą korzystać z własnego sprzętu i oprogramowania, nie są więc zależni wyłącznie od dostępności pracowni informatycznej w szkole;
– poszczególni uczniowie mogą otrzymywać zadania odpowiadające poziomowi ich umiejętności, związanych z obsługą komputera czy poruszaniem się w internecie (uczniowie lepsi otrzymają zadania trudniejsze – np. przygotowanie strony WWW, uczniowie słabsi – np. opracowanie dokumentu w edytorze tekstu);
– internet ułatwia komunikację między uczniami a nauczycielem poza godzinami lekcyjnymi, udostępnia także jej nowe atrakcyjne formy – np. blog, który staje się centrum informacji o projekcie, forum dyskusyjne, platforma wiki itp; na bieżąco dokumentować i moderować można realizację projektu;
– wykorzystanie komputera i internetu w historycznych projektach edukacyjnych pozwala uczniom na rozwijanie umiejętności, których nie mogliby zdobywać podczas zwykłych zajęć (np. tworzenie stron WWW, skanowanie dokumentów, edycja audycji dźwiękowej lub filmu itp).
Internet pozwala również na promocję wyników projektu na olbrzymią skalę: opublikowanie online dokumentów, prezentacji czy fotografii zebranych w trakcie pracy zwiększa ich potencjał edukacyjny – dostęp do nich mają w takim przypadku nie tylko uczniowie jednej klasy lub szkoły, ale potencjalnie wszyscy użytkownicy internetu.
Jakie są potencjalne problemy, wiążące się z wykorzystywaniem rozwiązań informatycznych w realizacji historycznych projektów edukacyjnych?
– brak dostępu lub ograniczony dostęp do komputerów, sprzętu multimedialnego, internetu czy odpowiedniego oprogramowania;
– brak odpowiednich kompetencji – tak nauczyciela, jak i uczniów; wiąże się z tym również niebezpieczeństwo koncentrowania wysiłków głównie na zdobywaniu tych kompetencji lub przygotowywaniu rozwiązań informatycznych zamiast na realizacji celów projektu;
– kwestie praw autorskich – także w kontekście publikowania wyników projektu w internecie.
Każdy z tych problemów należałoby rozwiązywać indywidualnie, aczkolwiek nie bez wsparcia instytucjonalnego. I tak, w ostatnim czasie w komputery zostaje wyposażonych coraz więcej bibliotek. Kompetencje informatyczne można zdobywać na coraz bardziej powszechnych kursach informatycznych, także online. Kwestii praw autorskich poświęconych jest coraz więcej konferencji. W Internecie można znaleźć prezentacje z tych konferencji (Polskie prawo autorskie dla bibliotek cyfrowych, Biblioteki cyfrowe w europejskich dyskusjach o prawie autorskim)
[1] Wyniki badań przeprowadzonych w USA w 1993 roku wskazują, że: skuteczność nauczania jest wyższa o 65 proc.; zrozumienie tematu wzrasta o 50-60 proc.; niezrozumienia w przekazywaniu wiedzy są rzadsze o 20-40 proc; oszczędność czasu szacuje się na 38-70 proc.; tempo uczenia się jest szybsze o 60 proc.; zakres przyswojonej wiedzy jest wyższy o 25-50 proc. Por. B. Siemieniecki, Multimedia i hipermedia w edukacji, [w:] Edukacja medialna, Toruń 2002, s. 255.
[2] Mariusz Ausz, Metody nauczania i multimedia. Możliwość zastosowania komputera w metodzie projektów [w:] Metody komputerowe w badaniach i nauczaniu historii, red. K. Narojczyk, B. Ryszewski, Olsztyn 2005, s. 157-162.
(mw, ak)