Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Projekt powstał w 1998 roku w ramach ogłoszonej przez Fundację im. Batorego i Ośrodek Karta kolejnej edycji konkursu „Historia Bliska”, zatytułowanej: Najważniejsze wydarzenie w dziejach mojej społeczności. Świadkowie i świadectwa. Autor projektu — Marcin Bartoń — odtworzył, na podstawie relacji ocalałych świadków, wydarzenia z listopada 1942 roku, kiedy to Niemcy dokonali wysiedlenia jego rodzinnej miejscowości — Skierbieszowa. Uzasadniając swój wybór, napisał: „Historię miejscowości kreśli się losami jej mieszkańców, a to, co opisałem, czyli wojna i wysiedlenie, bezpośrednio dotknęły każdego z ówczesnych mieszkańców mojej miejscowości do tego stopnia, że w przyszłości, nawet najbardziej odległej, wydarzenia z listopada 1942 roku stanowić będą niewątpliwie najważniejszy epizod z całych dziejów Skierbieszowa”.

Projekt został przeprowadzony w ramach konkursu ogłoszonego w 2005 roku przez Ośrodek KARTA i Fundację PZU, pt. „Wojna: okupacje, opór, ludobójstwo, wysiedlenia — na Zamojszczyźnie” (III nagroda). Składała się na niego seria działań zrealizowanych podczas zajęć lekcyjnych oraz poza terenem szkoły (m.in. wizyta w obozie zagłady w Bełżcu i spotkanie ze świadkami epoki) przybliżających młodzieży historię II wojny w regionie. W wyniku tych działań powstała prezentacja multimedialna pokazująca wojenne dzieje Zamojszczyny i przedstawiona podczas podsumowania konkursu w Szczebrzeszynie.