walka społeczeństw będących pod obcą okupacją przeciwko narzuconej władzy, administracji, gospodarce czy kulturze lub rządom kolaboracyjnym podczas II wojny światowej. Walka ta realizowana mogła być przez działania zbrojne grup partyzanckich, konspirację, opór cywilny, samoobronę ekonomiczną, propagandę, tajne nauczanie, rozbijanie struktur okupacyjnej administracji, fałszowanie dokumentów, działania wywiadowcze, sabotaż, dywersję czy pomoc jeńcom wojennym. W Polsce pierwsze struktury organizacji ruchu oporu rozpoczęły działalność niemal natychmiast po zaprzestaniu regularnych działań wojennych na froncie, w dużej mierze miały charakter podziemnej walki zbrojnej. Dla podkreślenia zorganizowanego charakteru ruchu oporu używa się określenia Polskie Państwo Podziemne.