Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Opis projektu

Różnorodne cykle tematyczne:
Przez pięć lat zabawa miała różne formy, od gry w poszczególnych dzielnicach Gdańska, przez cykle tematyczne (Gdańsk wielokulturowy, legendy gdańskie), po uczęszczanie trasami proponowanymi przez same dzieci i młodzież. Jedna z edycji poświęcona była niezwykłym kobietom w historii Gdańska. Natomiast ostatnia skupia się na historii Gdańska od strony militarnej.

„Gdańskie Miniatury” przeznaczone są przede wszystkim dla uczniów i uczennic pomorskich szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Są one realizowane w cyklu szkolnym, podzielone na semestr zimowy i letni. Po każdym semestrze odbywa się uroczysty finał z udziałem najbardziej aktywnych zwiedzających i wręczenie nagród – biletów wstępu do trójmiejskich instytucji kultury. Dla wszystkich zainteresowanych „Gdańskimi Miniaturami” na stronie internetowej www.ikm.gda.pl/activity/alternatywnie-o-miescie/gdanskie-miniaturyzamieszczone są wskazówki dotyczące przebiegu trasy i możliwości wzięcia udziału w konkursie.

Podczas „Gdańskich Miniatur” dzieci i młodzież zabierane są w podróż po Gdańsku nawiązując do jego historii i historii Polski. Spacery są okazją do żywego zetknięcia z pomnikami i świadectwami przeszłości co wzmacnia proces edukacji. Dominująca dziedzina projektu to nauczanie historii poprzez zabawę. Organizatorzy zwracają uwagę na jej przyczyny, skutki i konsekwencje, a wszystko to przedstawiają na bazie ciekawostek i gier przy wykorzystaniu źródeł historycznych.

W nawiązaniu do zasady Johana Pestalozziego wiedza-empatia-działania, po dostarczeniu dawki wiedzy (głowa), osoby uczestniczące pytane są o refleksje i emocje (serce). Organizatorzy namawiają też osoby uczestniczące i opiekunów, opiekunki, do angażowania się w projekt, np. przez typowanie kolejnych tematów (ręce). Jedna z edycji tematycznych bazowała na propozycjach dostarczanych przez osoby uczestniczące. Swoje dzielnice, z pomocą historyka, redaktorki, fotografa, prezentowały trójmiejskie dzieci i młodzież w kategorii wiekowej już od przedszkola.

Historia a prawa człowieka
Odbywające się w ramach „Gdańskich Miniatur” spacery często nawiązują swoją tematyką do praw człowieka.
Było to szczególnie widoczne w prawnoczłowieczych edycjach poświęconych wielokulturowości Gdańska i historii dokonań kobiet. Trasa w lutym 2014 r. uczciła Międzynarodowy Dzień Dzieci-Żołnierzy. Poruszany był problem praw dziecka i roli młodych osób w tworzeniu historii miasta i kraju.

W tworzeniu tras autorzy i autorki starają się, żeby interpretacja prawnoczłowiecza znajdowała się w prezentowanych zagadnieniach. Standardem jest używanie wrażliwego języka oraz oraz nie stereotypizowanie, np. pisząc o II wojnie światowej stosowane są określenia „hitlerowcy” i „naziści”, a nie „Niemcy”. Pisząc o wojnach i walkach organizatorzy starają się unikać brutalnych i krwawych opisów, a skupić się na przyczynach i skutkach.

Zamysłem jest oddziałowywanie na empatię dzieci i młodzieży (zgodnie z zasadą Pestalozziego) np. przedstawiając postać pierwszej gdańskiej ofiary II wojny światowej Erwinki Borzychowskiej. Praktycznym przejawem wprowadzania praw człowieka jest darmowy udział w projekcie.

Kontakt
Dokumentacja „Gdańskich Miniatur” zamieszczana jest stronie internetowej, profilu Facebook projektu, portalu iBedeker oraz jest dystrybuowana przez kanały promocyjne Instytutu Kultury Miejskiej- głównego organizatora „Gdańskich Miniatur”. http://www.ikm.gda.pl/activity/alternatywnie-o-miescie/gdanskie-miniatury/ https://www.facebook.com/GdanskieMiniatury.

Koncept projektu „Gdańskie Miniatury” jest uniwersalny i możliwy do zaadaptowania w innych realiach. Autorzy pomysłu chętnie podzielą się wiedzą i doświadczeniem z osobami, organizacjami, instytucjami, ośrodkami naukowymi, które zechcą zorganizować w swoim regionie podobną inicjatywę. W 2013 r. projekt był prezentowany w ramach ogólnopolskiej konferencji „Sztuka edukacji. Kultura w programach nauczania” w Zachęcie- Narodowej Galerii Sztuki.

Promocja, partnerzy
Dzięki współpracy z Regionalnym Portalem Turystycznym iBedeker i przewodniczką Ewą Czerwińską po odbytych spacerach można obejrzeć film, fotorelacje oraz przeczytać reportaż z wydarzenia. Projektowi patronują media, w większości portalami związanymi z historią, turystyką i dziećmi oraz młodzieżą: iBedeker, Histmag, Historia.org.pl, Miasto Dzieci i Radio Gdańsk. W każdym roku szkolnym w „Gdańskich Miniaturach” bierze udział co najmniej 1 500 uczestników i uczestniczek.

Red. Agnieszka Kudełka