Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Platforma publikacji projektów edukacyjnych poświęconych historii Polski i jej sąsiadów w XX wieku oraz prawom człowieka

Przejdź do nawigacji
Termin

Obóz koncentracyjny

miejsce przymusowego przetrzymywania dużej liczby osób uznanych przez państwo za niebezpieczne bądź niewygodne z punktu widzenia bieżącej polityki. Sama historia obozów koncentracyjnych sięga XIX wieku. Pierwsze obozy zastosowały władze hiszpańskie (1896) wobec powstańców na Kubie, władze brytyjskie (1899-1902) w czasie wojen burskich dla „koncentracji” ludności górskiej i wiejskiej sprzyjającej Burom w celu lepszej ich kontroli, oraz władze amerykańskie (1900) na Filipinach. Totalitaryzm nazistowski i komunistyczny rozbudowały koncepcję obozów koncentracyjnych, tworząc z nich miejsca już nie tylko koncentracji, ale i eksterminacji więźniów poprzez niewolniczą pracę, głód, nieludzkie traktowanie, eksperymenty medyczne, bicie czy egzekucje. Śmiertelność w obozie koncentracyjnym była bardzo wysoka, jednak więźniowie mieli cień szansy na przeżycie, co odróżniało ten rodzaj obozów od obozów zagłady. W przypadku obozów zagłady eksterminacja ta następowała w niewielkim odstępie czasu od momentu przybycia więźnia, z wykorzystaniem mechanizmów pozwalających na masowe zabijanie (gazowanie oparami benzyny w samochodach, komory gazowe).

Projekty

""
Projekt

„Kop tam, gdzie stoisz”: Malachow – Obóz przyległy Ravensbrück („Grabe, wo du stehst”: Malachow – Ein Aussenlager von Ravensbrück)

autor Ulrike Jäger 

Uczniowie przeprowadzają w szkole ankietę na temat obozu w Malchow, który był podobozem obozu koncentracyjnego Ravensbrück. Pragnąc, by zapomniany obóz znów zaistniał w świadomości mieszkańców Malchow, gromadzą najważniejsze informacje o obozie i jego pozostałościach, przygotowują też mapę terenu. W roku 1997 ich praca otrzymuje drugą nagrodę w konkursie „Praca w miejscach pamięci w Meklemburgii-Pomorzu Przednim”.
Opis projektu pochodzi z partnerskiej strony „Lernen aus der Geschichte”

Powiązane zagadnienia

Obozy koncentracyjne i łagry
Projekt

„Memento”. Obóz koncentracyjny dla dzieci w Litzmannstadt

autor Małgorzata Kołodziejska, Anna Słowińska 

W ramach konkursu „Historii Bliskiej” dwie uczennice łódzkiego liceum, Małgorzata Kołodziejska i Anna Słowińska, na temat szczególnego wydarzenia w historii swojej społeczności lokalnej odnalazły ocalałych świadków – byłych więźniów obozu koncentracyjnego dla dzieci w Litzmannstadt [Łódź], na których życiu doświadczenia z dzieciństwa odcisnęły niezatarte piętno, zebrały ich relacje, odtworzyły dzieje i zasady funkcjonowania Polen-Jugendverwahrlager. Próbowały też wniknąć w psychikę oprawców, zrozumieć, jak to wszystko było możliwe. Poruszone niewiedzą swoją i swoich rówieśników, postanowiły ocalić od zapomnienia ten fragment historii.

""
Projekt

Refleksje po wizycie w miejscu pamięci. Natzweiler Struthof – niemiecki obóz koncentracyjny we Francji (Eindrücke nach einer Gedenkstättenfahrt. Natzweiler Struthof: ein deutsches KZ in Frankreich)

autor Nauczycielka Yvonne Rech 

Uczniowie kursu języka niemieckiego z 8 i 9 klasy i jednej 10 klasy Szkoły Zbiorczej w Neunkirchen zwiedzili obóz koncentracyjny Natzweiler Struthof. Przygotowując się do tego wydarzenia rozmawiali z byłą więźniarką obozu Hilde Schäfer. W efekcie tych doświadczeń uczniowie napisali prace literackie i inne teksty, które zaprezentowali publicznie w Pałacu w Saarbrücken.
Opis projektu pochodzi z partnerskiej strony „Lernen aus der Geschichte”

""
Projekt

Romowie nad dolną Wezerą (Sinti und Roma an der Unterweser)

autor Bernd Winkelmann 

Dwie klasy dziewiąte szkoły dla uczniów opóźnionych w nauce, zajmowały się historią Romów w Bremerhaven – od przełomu wieków po dzień dzisiejszy. Uczniowie odwiedzali miejscową siedzibę Stowarzyszenia Romów, przeprowadzali wywiady ze świadkami epoki i korzystali z miejscowych dokumentów. W ten sposób powstała czytanka. W roku 1994 ich praca otrzymała drugą nagrodę w konkursie szkolnym im. Harry’ego Gabcke, w kategorii: historia miasta.
Opis projektu pochodzi z partnerskiej strony „Lernen aus der Geschichte”

Powiązane zagadnienia

Zagłada Sinti i Romów