Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Opis projektu

Przedstawiamy jedną z koncepcji filmu interaktywnego, która powstała w ramach FilmHack czyli Filmowego Hackathonu Historycznego w maju-czerwcu 2020. Więcej na temat hackathonu można przeczytać tutaj.

Koncepcję tę stworzył Zespół Cewet Tow, który tworzą: Ewa Jarosz (odpowiedzialna za scenariusz, koncepcja wizualna, drzewo decyzji), Jacek Kadaj (koncepcja wizualna + interaktywna, wykonanie makiety), Iga Łapińska (scenariusz, koncepcja wizualna) oraz Nina Karolina Nowakowska (scenariusz, koncepcja wizualna + interaktywna, wywiady indywidualne z użytkownikami).

Wprowadzenie:

„Nina_innahistoria” to interaktywna opowieść filmowa o nastolatkach z przeszłości, umieszczona na Instagramie. W 10 odcinkach (9+1 ukryty, który pełni funkcję epilogu) opowiemy o 5 bohaterach (głównej bohaterce Ninie i 4 postaciach drugoplanowych) i 2 narodach żyjących obok siebie na przestrzeni 12 miesięcy.

Zarys fabuły i bohaterowie:

15-letnia Nina po śmierci ojca musi się przenieść do Mordów. Jest wrzesień 1937, a ona ma przed sobą najważniejszy rok w życiu.

Ze współczesnymi nastolatkami łączy Ninę to, że też ma naście lat i nieufność do wszystkich reguł świata, a żydowsko-polskie Mordy są dla niej tak samo egzotyczne i niezrozumiałe. Wychowała się w Paryżu w zasymilowanym środowisku; jej ojciec był fotografem, ostatnio ciężko chorował (mama zmarła przy porodzie). Po jego śmierci żydowska gmina wysyła Ninę do krewnych w Polsce.

Prosto z pociągu bohaterka wpada w mordzkie błoto i trafia na szabas w tradycyjnym domu (w walizce ma aparat po tacie). Ciotka i wuj prowadzą sklep bławatny. Nie mają dzieci i średnio sobie radzą z impulsywną nastolatką. W dodatku ciotka źle mówi o tacie – gdyby kiedyś nie wywiózł mamy Niny do Francji… Nina już wie, że jej nie polubi! W szkole też nie jest łatwo – ostatnia klasa, wszyscy się znają, a “nowa” mówi z dziwnym akcentem i zadziera nosa. Nina chce wrócić do Paryża; musi tylko zarobić na bilet! Zatrudnia się w zakładzie fotograficznym. Przy okazji lepiej poznaje mieszkańców Mordów, którzy przychodzą tam robić sobie zdjęcia.

16-letni Andrzej Przewłocki też interesuje się fotografią; zaprasza Ninę do pałacu. Przy okazji bohaterka obserwuje polski dom i jego zwyczaje. Z ciotką chodzi do mykwy i synagogi, a w szkole spotyka Fejgę z syjonistycznej młodzieżówki Ha-Szomer Ha-Cair – córkę szewca, która wieczorami uczy się hebrajskiego, marzy o wyjeździe do Palestyny i budowie sprawiedliwego, świeckiego państwa. Jej przeciwieństwem jest Chana – „idealna żydowska dziewczyna”, która szykuje się do ślubu z mężczyzną wybranym dla niej przez ojca, mordzkiego rabina. Chana jest zgorszona Niną, choć też trochę jej zazdrości. Mają ze sobą na pieńku, aż do dnia, w którym Nina obroni koleżankę przed zaczepkami polskich wyrostków. Na weselu Chany dostrzega nieznane kolory żydowskiego świata. Ale najważniejsza jest dla niej znajomość z pewnym przekornym chłopakiem.

Nazywa się Mendel, choć woli imię “Michał”. Świetnie rysuje, ale jako Żyd nie dostał się na architekturę. Syn żołnierza Legionów; inteligentny, przystojny, dowcipny, niezależny – najfajniejszy chłopak w mieście! Michał zabiera Ninę do kina w Łosicach. W sierpniu ‘38 razem obserwują obchody rocznicy Cudu nad Wisłą i tłum na mordzkim rynku modlący się o „wielką Polskę” bez Żydów. Nina czuje strach i bunt. Nauczycielka Rojza Skorecka-Parnes podsuwa jej ogłoszenie o konkursie Żydowskiego Instytutu Naukowego JIWO w Wilnie pt. “Moje miejsce”. Nina wysyła tam swój reportaż i zdjęcia z Mordów.

Nina jest bystra, zadziorna, impulsywna, zbuntowana, trochę samolubna i obca w Mordach, tak jak nasi adresaci. Kłębią się w niej sprzeczne uczucia, ale tak naprawdę szuka domu… i siebie. Twórcy chcą, by widz podzielał jej ciekawość, złość, euforię, bunt, samotność, nadzieję – i cały czas w tej historii stał bardzo blisko bohatera.

Poza Niną odbiorcy śledzą losy jej rówieśników:
● Michała – artysty-hipstera
● Chany – przedwojennej żydowskiej szafiarki
● Andrzeja – patrioty i fana historii
● Fejgi – idealistki z zacięciem społecznym.

Odbiorcy:

Dzięki szerokiej palecie bohaterów twórcy chcą trafić do osób w wieku 13-15 lat o różnych zainteresowaniach.

Treatmenty 10 odcinków z punktami zwrotnymi znajdują się w rys. drzewa decyzji.

Punkt wyjścia i planowane środki realizacyjne:

• Klikalna makieta (prototyp)
• Drzewo decyzji

Projekt ma formę serialu fabularnego na Instagramie:

• 30-sek. zajawki 9 odcinków umieszczone pod mozaiką z 9 kafelków tworzących zdjęcie Niny
• pełne wersje na IGTV
• na końcu bonusowy 10 odcinek: epilog
• 5 kont postaci z treściami EDU: @Nina 15_innahistoria, @Chana15_innahistoria, @Fejga15_innahistoria, @Andrzej16_innahistoria, @Michał18_innahistoria
• w postach zdjęcia, mapy, gazety, rysunki, filmy itp.,
• konta aktywne przed premierą serii i min. 2 tygodnie po niej,
• bohaterowie wchodzą w interakcje ze sobą i odbiorcami,
• historię przybliżają odbiorcom modne/popularne hasztagi: #niepodległa, #zerowaste, #stopdyskryminacji

Nawigacja przez:

• funkcje IG: oznaczenia @ kont w bios, postach, komentarzach, filmach, IGTV
• unikalne wewnętrzne hasztagi: #polskożydowska_innahistoria, #andrzejczymichał, #iirzeczpospolita_innahistoria

Filmy w kolorze, zrealizowane w “instagramowym” pionowym formacie 9×16 (->ekran telefonu).
Muzyka współczesna i z epoki, ale ze współczesnym kluczem (->„Zimna wojna”).

Korzyści dla odbiorcy:

● poznaje historię II RP i kulturę polskich Żydów
● dowiaduje się, że “wielka Polska” była też biedna, skłócona i skorumpowana
● w nastolatkach sprzed wojny rozpoznaje własne dylematy, obawy i pragnienia
● obcuje z historią na swoich zasadach – na Instagramie, gdzie czuje się u siebie
● aktywnie przyswaja wiedzę w lekkiej, żywej formie (edukacja przez uczestnictwo i doświadczanie)
● robi to, po co normalnie przychodzi na IG: podgląda czyjeś życie i zbiera inspiracje
● dostaje: autentyzm, współczesny język, różnorodne treści, zaproszenie do stawiania pytań i szukania własnych odpowiedzi

Zapraszamy do odsłuchania rozmowy z twórcami tej koncepcji, w której opowiadają o swojej pracy twórczej, inspiracjach i wnioskach z hackathonu.