Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Opis projektu

Literatura faktu (wspomnienia, dzienniki, korespondencja)  najpełniej i najciekawiej pokazuje historię. Pozwalają poczuć emocje, zobaczyć świat z indywidualnej perspektywy. Stąd „Jednostka w wirach historii. Rozmowy” – kontynuacja projektu, realizowanego przez Ośrodek KARTA z dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Ze względu na pandemię, wszystkie działania przenieśliśmy do sieci, niektóre z nich są ogólnodostępne. Na podstawie publikacji  KARTY powstał cykl ważnych rozmów – o perypetiach jednostki w wirach historii.

„Rozmowy” to:

1. Odczytane performatywnie przez aktorów wspomnienia i dzienniki osób, które miały do czynienia z systemem totalitarnym. Dotyczą II wojny światowej, szczególnie z perspektywy młodych ludzi. Odcinek 1: rozmowa o młodości, odcinek 2: rozmowa o wygnaniu, odcinek 3: rozmowa o odmienności.

2. Lekcje na podstawie publikacji „KARTY” w całej Polsce. Zapraszamy uczniów i nauczycieli do udziału w naszym projekcie. Szukasz nowych form i pomysłów na przeprowadzenie lekcji albo lekcji online? Skontaktuj się z nami! Obejrzyj ze swoją klasą odcinek „Rozmów”, skorzystaj ze źródeł i scenariuszy, które udostępnimy – kontakt: [email protected]

3. Rozmowy online z ekspertami w listopadzie. Zaplanowaliśmy spotkania z ekspertami, którzy w swojej pracy wykorzystują źródła historyczne – możesz dołączyć do rozmów! Informacje o spotkaniach już wkrótce pojawią się w naszych mediach społecznościowych!

więcej informacji—->

Cel projektu:
Poznanie i doświadczenie literatury przez młodzież w ciekawej formie oraz konfrontacja odczuć młodych ludzi z kompetencjami ekspertów i twórców. Zachęcenie do sięgnięcia po literaturę faktu: wspomnienia, dzienniki, korespondencję – w nauce i twórczości. Promocja czytelnictwa przez rozbudzanie zainteresowania odbiorców relacjami osobistymi, wykorzystanymi w publikacjach książkowych Wydawnictwa KARTA.

Odbiorcy:

Uczniowie liceów (młodzież szkolna), nauczyciele i edukatorzy, wszystkie osoby zainteresowane historią i literaturą (czytania performatywne i spotkania online)

Założenia:
Działania odbędą się całkowicie online:

I

Na podstawie wybranych fragmentów publikacji zrealizowaliśmy trzy tematyczne nagrania audiowizualne – czytania performatywne, dostępne w sieci. To rozmowy o młodości, wygnaniu i odmienności, w formie miniserialu. Współpracowali z nami aktorzy, m.in. z warszawskiego Teatru Ochoty: Katarzyna Nejman, Bartosz Mazur, Leszek Spychała, Ewa Konstanciak, Jakub Falkowski i Karol Kossakowski. Czytane fragmenty pochodzą z publikacji Wydawnictwa KARTA.

II

Zapraszamy nauczycieli do współpracy! Nauczyciele, którzy wyrażą zainteresowanie, otrzymają propozycje scenariuszy zajęć na podstawie tematów nagrań – do wykorzystania według własnych modyfikacji do przeprowadzenia lekcji (online lub realnych, w zależności od sytuacji szkoły) oraz  egzemplarze omawianych książek (papierowych lub e-booków) do szkolnych bibliotek.

Przygotowaliśmy 10 zestawów książek dla najbardziej zaangażowanych szkół.

III

Zapraszamy wszystkich do rozmowy! Ostatnim etapem projektu będą spotkania online z ekspertami i artystami, którzy wykorzystują źródła historyczne w swojej pracy.

Terminy:
– Filmy będą ukazywać się jako premiery w naszych mediach społecznościowych od 20 października
– Szkoły mogą się z nami kontaktować do końca 2020 roku. Zaplanowane lekcje w liceach w Hrubieszowie, Sejnach i Oleśnicy odbędą się w październiku.
– Spotkania online z ekspertami odbyły się w listopadzie.

Rozmowa z Mikołajem Grynbergiem:

Rozmowa z Maciejem Drygasem:

Rozmowa z Agatą Tuszyńską:

Opis filmów:

Odcinek I – rozmowy o młodości
Wspomnienia młodych żołnierzy: polskiego Żyda walczącego pod Monte Cassino i niemieckiego 18-letniego wielbiciela Hitlera; złamanych wojennymi przeżyciami, dokonującymi rozrachunku ze światem, marzeniami, patriotyzmem.

Źródła:

• Karta nr 31, Ulrich Frodien, Umierające Miasto. Twierdza Breslau
• Karta nr 84, Edward Herzbaum, Z zaklętego koła

Odcinek II – rozmowy o wygnaniu
Dziennik kobiety – Niemki, która mieszkała na Pomorzu i w marcu 1945, kilka dni po wkroczeniu do miejscowości wojsk sowieckich, została wraz z innymi kobietami wywieziona w nieznanym kierunku oraz wspomnienia młodego mężczyzny ze Stanisławowa, przesiedlonego na ziemie zachodnie – świadka wysiedleń Niemców.

Źródła:

• Helene Plüschke, Ursula Pless-Damm, Esther von Schwerin, Wypędzone, Warszawa 2012
• Karta nr 21,  Bronisław Kowacz, Miejsce przechodnie 

Odcinek III – rozmowy o odmienności
Wspomnienia czarnoskórego chłopca, który dorastał w nazistowskich Niemczech, gdzie doświadczył wykluczenia oraz Polki żydowskiego pochodzenia, uciekinierki z getta w Końskich, ukrywającej się podczas wojny po aryjskiej stronie.

Źródła:

• Hans-Jürgen Massaquoi, Neger, neger. Opowieści o dorastaniu czarnoskórego chłopca w nazistowskich Niemczech, Warszawa 2016
• Halina Zawadzka, Ucieczka z getta, Warszawa 2011

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.