Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Wypędzeni [niem. Vertriebene] – w niemieckim języku polityczno-prawnym określenie ludności niemieckiej zmuszonej w wyniku wojennej klęski III Rzeszy do opuszczenia krajów na wschód od linii Odry i Nysy Łużyckiej. Niemieckie opracowania ich liczbę określają na około 12-15 milionów, przy czym – jak przypomina Wojciech Pięciak (autor m.in. publikacji Współczesne spory w Niemczech o miejsce III Rzeszy w historii, polityce i tożsamości (1989-2001)) do grupy wypędzonych zalicza się uciekinierów z lat 1944 i 1945, Niemców wysiedlonych z Polski w okresie 1945-1950 oraz rodziny żołnierzy armii okupacyjnej, które po wojnie znalazły się w Niemczech.

Kwestia wypędzonych stanowi jeden z najbardziej głośnych elementów polsko-niemieckiej dyskusji historycznej. Jest też silnie obecna w mediach i wypowiedziach polityków, stanowi także element – jak pisze w miesięczniku „Odra” (nr 4/2006) Joanna Mieszko – niemieckiej kultury cierpienia, która często zamazuje historyczne przyczyny wysiedleń (rozpoczęcie przez hitlerowskie Niemcy II wojny światowej i klęska w 1945 roku, decyzje mocarstw), koncentrując się przede wszystkim na podkreślaniu cierpień zmuszanych do opuszczenia swoich domów Niemców.