Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Opis projektu

Cele Projektu

Celem projektu jest zachęcenie  młodzieży do poznawania i propagowania sylwetek Ocalonych i Sprawiedliwych. Jest to tym ważniejsze, że spotkania ze świadkami historii II wojny światowej niedługo nie będą już możliwe. Jednocześnie historie Sprawiedliwych mają wyjątkowe znaczenie jako przykłady zachowań, z których do dziś możemy czerpać inspirację i się z nich uczyć. Podczas projektu uczniowie spotykają się w parach z wybranymi świadkami, co pozwala na osobisty i bezpośredni kontakt młodzieży i seniorów

Po drugie, samodzielna praca nad opracowaniem wywiadu przy wykorzystaniu nowoczesnej technologii komunikacji przybliża temat młodzieży i udowadnia, że treści historyczne można  ująć w sposób nowoczesny i interesujący dla młodych ludzi. Zadaniem młodzieży jest stworzenie bloga internetowego, na którego składają się teksty, zdjęcia, filmy i interaktywne mapy tworzone przy pomocy programu Google Earth. Chodzi o to, by blog był ciekawy także dla internautów.

Trzecim celem projektu jest zainicjowanie bezpośrednich kontaktów między młodymi Polakami i Izraelczykami. Kontakty te nawiązują się już podczas pracy nad blogami przez internet – maile, komunikatory, strony takie jak facebook.com. Blogi tłumaczone są na angielski tak, by były zrozumiałe dla wszystkich uczniów z Polski i Izraela, choć zdarza się, że uczniowie z obu krajów pomagają sobie nawzajem. Oczywiście kontakty pogłębiają podczas spotkania i dwutygodniowego pobytu młodzieży najpierw w Polsce, potem w Izraelu.

Czwarty cel projektu związany jest ściśle z samą wymianą i jest nim poznanie współczesnej Polski przez młodych Izraelczyków oraz współczesnego Izraela przez Polaków. Dzięki temu, że młodzież jest w obu krajach goszczona u siebie nawzajem, możliwe jest poznanie rodzinnego życia w Polsce i Izraelu. Poza tym, Muzeum wraz z liceami organizuje młodzieży wspólne warsztaty, zwiedzanie, spotkania i rozrywkę.

Przebieg projektu

W 2008 roku odbyła się pierwsza, pilotażowa edycja konkursu blogowego pod nazwą „36 Sprawiedliwych”.

Nazwa projektu odnosiła się do funkcjonującego w judaizmie wierzenia, zgodnie z którym do istnienia świata niezbędna jest stała obecność 36 Sprawiedliwych (cadikim). W każdym pokoleniu żyje więc trzydziestu sześciu takich ludzi. Są oni pozornie przeciętni, jednak niezwykli. Postępują etycznie oraz czynią dobro, które równoważy, a nawet pokonuje zło całego świata. Z tego wierzenia wywodzi się również tytuł Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.

Do udziału zaproszono kilka szkół z Izraela i dwie szkoły warszawskie. Łącznie w projekcie wzięło udział 10 dwuosobowych zespołów z Polski i 10 z Izraela. Ich zadaniem była wspólna, trwająca ponad 5 miesięcy praca nad stworzeniem blogów.

Przy wsparciu Muzeum każda z par skontaktowała się z jednym Ocalonym (w przypadku młodzieży z Izraela) lub Sprawiedliwym (w przypadku młodzieży z Polski), spotkała się z nim i przeprowadziła wywiad. Oprócz dogłębnego poznania historii życia, młodzież zbierała dodatkowe materiały związane ze swoim rozmówcą: zdjęcia, dokumenty, fragmenty książek. Wszystkie materiały posłużyły do samodzielnego stworzenia blogów. Rolą nauczycieli w projekcie było merytoryczne wsparcie młodzieży podczas całego przebiegu prac. Dodatkowo Muzeum organizowało warsztaty dla uczniów przygotowujące ich do samodzielnej pracy nad blogami.

W maju 2008 jury Muzeum oceniło i przyznało najwyższą ilość punktów zespołom, które stworzyły blogi najbardziej urozmaicone, atrakcyjne wizualnie i dzięki wielu dodatkowym informacjom użyteczne dla internautów. Dla jury ważne były również osobiste przemyślenia i refleksje towarzyszące powstawaniu blogów. Uroczyste ogłoszenie wyników konkursu miało miejsce 17 czerwca 2008. Autorzy zwycięskich blogów, 6 par polskich i 6 par izraelskich uczniów, nagrodzeni zostali udziałem w wymianie polsko-izraelskiej.

Wymiana

Wymiana polsko-izraelska Warszawa-Tel Aviv odbyła się latem 2008 roku. Nagrodzeni licealiści z Izraela odwiedzili Polskę w lipcu, natomiast polscy uczniowie polecieli do Izraela w sierpniu.

Podczas tygodniowych pobytów w Polsce i Izraelu młodzi ludzie mieli możliwość poznawania kultury odwiedzanego kraju oraz miejsc związanych z historią obydwu narodów, a także miejsc istotnych dla judaizmu i chrześcijaństwa, takich jak Warszawa, Kraków, Oświęcim oraz Tel Aviv i Jerozolima.

W trakcie pobytu w Polsce licealiści wspólnie uczyli się, bawili się i zwiedzali. Pierwszą część wymiany spędzili w Warszawie, poznając miejsca ważne dla wspólnej historii Polaków i Żydów, jak również integrując się w trakcie warsztatów, wspólnych wycieczek po Warszawie, a także czasu wolnego, poświęconego pokazywaniu rówieśnikom ulubionych miejsc nastolatków warszawskich. W piątkowy wieczór odbyła się kolacja szabatowa w gminie żydowskiej, podczas której mieli możliwość poznania tradycji polskich Żydów dzisiaj. Kolejną częścią wymiany była kilkudniowa wycieczka do Krakowa. Zwiedzano krakowski Kazimierz, fabrykę Schindlera i teren byłego getta. Najbardziej wzruszającą częścią wycieczki była wizyta w Muzeum Auschwitz-Birkenau. Wspólne przeżycia, możliwość rozmowy, zrozumienie uczuć i emocji rówieśników pozwoliły im na silniejszą integrację oraz wzajemne poznanie. Dzięki warsztatom w oświęcimskim Międzynarodowym Domu Spotkań z Młodzieżą, młodzi ludzie mieli możliwość przeanalizowania nie tylko uczuć, które towarzyszyły im podczas wizyty, lecz także przeszłości i skomplikowanych interpretacji polsko-żydowskiej historii.

Z kolei w sierpniu grupa polskich uczniów udała się z rewizytą do Izraela. Młodzież wraz z opiekunami zwiedziła Jerozolimę, święte miasto trzech wielkich religii świata. Wizyta w tym wielokulturowym mieście stała się okazją do poznania ekspozycji i zbiorów Instytutu Pamięci Męczenników i Bohaterów Holokaustu Yad Vashem. Młodzież mogła również zobaczyć północ Izraela, zwiedzić miejsce w którym nauczał Jezus oraz Nazaret, miasto jego dorastania. W południowej, pustynnej części kraju uczestnicy wzięli udział w seminarium w kibucu Sde Boker, podczas którego zaprezentowano historię pierwszych osadników i wyjaśniono zasady funkcjonowania kibuców. Po zajęciach młodzież zjadła tradycyjną kolację w beduińskiej wiosce. Dwa ostatnie dni pobytu w Izraelu uczestnicy Programu spędzili w domach goszczących ich rodzin, poznając życie Tel Awiwu, odwiedzając restauracje, sklepy i targi.

Do dnia dzisiejszego młodzi ludzie utrzymują ze sobą kontakt.

Projekt „Polin Webfusion” jest w 2009 roku kontynuowany. Daje on szansę kolejnym młodym ludziom na spotkanie z prawdziwymi autorytetami i żywą historią, a także na historyczną i międzykulturową edukację. W projekcie bierze udział 72 licealistów z Warszawy i Tel Avivu, Wrocławia i Ramat Gan oraz Kalisza i Hodasharon. Latem 2009 odbędą się trzy projekty polsko-izraelskie, w każdym udział weźmie 24 młodych ludzi z Polski i Izraela.

Partnerem projektów edukacyjnych Muzeum jest Fundacja Orange.

autor tekstu: Wiktoria Miller
oprac.: pm