Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Projekt zainicjowany został 15.09.2010 roku z okazji 75 rocznicy Ustaw norymberskich i realizowany jest od tego czasu w grupach dzieci i młodzieży. Skierowany jest do uczniów szkół powszechnych począwszy od 7 roku nauki, studentów oraz innych grup potencjalnie zainteresowanych z kręgu edukacji szkolnej i pozaszkolnej. W dużej mierze sfinansowany został przez fundację Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość (Erinnerung, Verantwortung und Zukunft).

Warsztat dotyczy znaczenia praw i wolności człowieka w kontekście ważnych wydarzeń historycznych. Uczestnicy zastanawiają się nad ingerencją państwa w życie obywateli, szczególnie w obliczu wojny. W wyniku warsztatu wzrasta świadomość na temat różnorodności i nierówności szans w społeczeństwie w ważnych momentach historycznych. Szczególnie chodzi o rozwijanie rozumienia możliwych konsekwencji osobistych dla osób należących do mniejszości społecznych i grup kulturowych w różnych momentach historii.

Poprzez różne metody (ćwiczenie warsztatowe, dyskusja, metody teatralne, praca z tekstem) uczestnicy poznają „kobieca twarz historii”, a także dostrzegają prawo i potrzebę kobiet do obecności w historii.

Konspekt edukacyjny ma na celu łączenie edukacji historycznej z edukacją na rzecz praw człowieka. Charakter tematyczny oraz układ (przebieg) zajęć niejako narzuca jego realizację w z góry ustalonej przestrzeni, czyli na terenie byłego niemieckiego Obozu Zagłady Kulmhof w Chełmnie nad Nerem. Wynika to z uwarunkowań historycznych, bowiem większość dzieci przebywających w łódzkim getcie, zginęła właśnie w tym obozie. Konspekt stanowi jednak punkt wyjścia, a jego realizacja może przebiegać w oparciu o inne miejsce związane z tragedią Holokaustu. Wówczas jednak należy zmodyfikować odpowiednio konspekt o przekazanie informacji o odwiedzanym miejscu.

Od października roku 2002 do września 2003 roku uczniowie Publicznego Gimnazjum w Uszwi pod kierunkiem mgr Teresy Czesak realizowali projekt edukacyjny „Pamięć ocala narody” związany z przygotowaniem młodzieży do odsłonięcia tablicy upamiętniającej rozstrzelanie przez Niemców mieszkańca Uszwi Wojciecha Kotfisa i żydowskiej rodziny Goldbergerów w maju 1944 roku.

Inicjatorką rozpoczęcia pracy nad projektem była wnuczka Wojciecha Kotfisa Irena Leszczyńska, która zainteresowała młodzież gimnazjum tragicznymi wydarzeniami, jakie miały miejsce w uszewskim lesie Grabaliny w 1943 roku.