Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Projekt został zrealizowany w ramach konkursu ogłoszonego w 2005 roku przez Ośrodek KARTA i Fundację PZU, pt. „Wojna: okupacje, opór, ludobójstwo, wysiedlenia — na Zamojszczyźnie” (II nagroda). Poświęcony jest poznawaniu historii regionu podczas II wojny. Młodzież dzieli się na kilka grup, z których każda przeprowadza inne działania (rozmowy ze świadkami, gromadzenie wiedzy historycznej, przygotowanie trasy wycieczki itd.), odbywa także objazd po lokalnych miejscach pamięci ( w tym ― odwiedza obóz w Bełżcu). Na podstawie zebranych doświadczeń, wiedzy i dokumentów powstaje prezentacja multimedialna oraz przewodnik historyczny.

Projekt został przygotowany w ramach szóstej edycji konkursu „Historia Bliska” Fundacji im. Batorego oraz Ośrodka Karta, zatytułowanej:Obcy wśród swoich — doświadczenie XX wieku. [2001/2002] Dwoje uczniów inowrocławskiego liceum zainteresowało się historią mniejszości niemieckiej zamieszkującej przedwojenny Inowrocław. W oparciu o bogaty materiał źródłowy (dokumenty i świadectwa, do zebrania których zaangażowali także koleżanki i kolegów ze szkoły) autorzy prześledzili, jak kształtowały się w ich rodzinnym mieście wzajemne relacje pomiędzy Polakami i Niemcami tuż przed i tuż po wybuchu II wojny. Pokazali wiele przykładów zachowań odbiegających od stereotypów, próbowali też wniknąć w istotę mechanizmów, które uczyniły z dotychczasowych sąsiadów śmiertelnych wrogów, doprowadzając — po obu stronach — do wielu niewinnych ofiar.

Na terenie pogranicza Bawarii i Republiki Czeskiej na wspólne relacje między mieszkającymi w sąsiedztwie Niemcami i Czechami nadal wplywa dramatyczna przeszłość. Pamięć o drugiej wojnie światowej i następujących po niej wypędzeniach ludności niemieckiej z terytorium Czech oraz doświadczenie Żelaznej Kurtyny tworzy stereotypy, które do tej pory funkcjonują w społeczeństwie.

Projekt pochodzi z niemieckiej strony partnerskiej „Lernen aus der Geschichte”.

Po blisko 70 latach wojenny pamiętnik Wacławy Drymelto niezwykłe świadectwo o codziennym życiu mieszkańców Zielonki w latach 1939-1945, o relacjach i postawach społecznych tego okresu. Młodzież z Zespołu Szkół im. Prezydenta I opracowała i opublikowała dziennik pani Wacławy, uzyskując przy tym szansę na spojrzenie na tragedię wojny i okupacji oczyma nastoletniej dziewczyny.

Projekt „Nasza ziemia obiecana” realizowany był pod koniec 2006 roku w ramach programu „Przywróćmy pamięć” we współpracy z Ustrzyckim Stowarzyszeniem Turystycznym „Bieszczady”. Uczniowie Zespołu Szkół nr 1 w Ustrzykach Dolnych porządkowali miejscowy zaniedbany kirkut, restaurowali nagrobki oraz przygotowali tablicę informacyjną i oznakowali trasę dojścia do terenu cmentarza. Uzupełnieniem projektu był wykład poświęcony symbolice nagrobków żydowskich.