Jidysz

Termin

to język Żydów europejskich, utworzony między X a XII wiekiem na bazie dialektów średnio-wysoko-niemieckich, z dodatkiem elementów hebrajskich, romańskich i słowiańskich (w tym języka polskiego). Wyróżnia się dwie główne odmiany jidysz: zachodnią (głównie Niemcy i Francja) i wschodnią (wschodnia Europa). Pierwszy datowany dokument piśmienniczy pochodzi z roku 1272. Jest to krótkie rymowane błogosławieństwo znajdujące się w machzorze przeznaczonym dla kantora, napisanym najprawdopodobniej w Norymberdze: Gut tak im betage se vaer dis makhazor in beis hakneses terage (גוּט טַק אִים בְּטַגְֿא שְ וַיר דִּיש מַחֲזֹור אִין בֵּיתֿ הַכְּנֶסֶתֿ טְרַגְֿא, niech będzie błogosławiony ten, który będzie nosił ten modlitewnik do synagogi). Liczbę mówiących w jidysz po II wojnie światowej obecnie szacuje się na 3-4 miliony, głównie w USA, Izraelu, Rosji, Ukrainie, Białorusi, Meksyku i Argentynie.

Projekty

Projekt

Przejdź do historii, czyli poszukaj tobołka ze skarbem

autor Michał Szymański, Miguel Nieto, Krzysztof Jastrząb, Angelika Cebula

Przedstawiamy jedną z koncepcji filmu interaktywnego, która powstała w ramach FilmHack czyli Filmowego Hackathonu Historycznego w maju-czerwcu 2020. Więcej na temat hackathonu można przeczytać tutaj. Koncepcję tę stworzył Zespół Przejdź-do-historii, który tworzą: Michał Szymański (odpowiedzialny za scenariusz, reżyseria), Miguel Nieto (scenariusz, operator kamery), Krzysztof Jastrząb (scenariusz, udźwiękowienie) oraz Angelika Cebula (scenariusz, UX). Wprowadzenie: Film interaktywny […]

Powiązane zagadnienia

Dwudziestolecie międzywojenne Mordy Polacy-Żydzi

Projekt

Studium przypadku koncepcji filmu interaktywnego pt. Chejt

autor Krzysztof Wargenau, Leszek Nurzyński, Rafał Borowy

Przedstawiamy relację zespołu, który awansował do finału filmowego hackathonu historycznego FilmHack, realizowanego online przez Fundację Ośrodka KARTA w maju-czerwcu 2020: O maratonach programowania trochę przedtem słyszeliśmy. Ilość zadań i tempo pracy, z którymi trzeba się uporać, wywoływały w nas szacunek i podziw dla uczestników, a jednocześnie gęsią skórkę. Jednak filmowy hackathon historyczny był dla nas […]

Powiązane zagadnienia

Dwudziestolecie międzywojenne Film interaktywny Mordy

Artykuły

Artykuł

Księgi pamięci

Księgi pamięci stanowią bogate i ciekawe źródło do poznania życia, kultury i doświadczenia Zagłady Żydów polskich, a ich geneza i charakter są nierozerwalnie związany z żydowskimi losami.

17–03–2019 Paweł Mielczarek