Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Platforma publikacji projektów edukacyjnych poświęconych historii Polski i jej sąsiadów w XX wieku oraz prawom człowieka

Przejdź do nawigacji
Termin

Piąta Kolumna

określenie oznaczające utajonych stronników nieprzyjaciela, prowadzących działania dywersyjne lub szpiegowskie bądź gotowych do ich podjęcia. Po raz pierwszy zostało użyte podczas hiszpańskiej wojny domowej 1936–39, w stosunku do zwolenników generała F. Franco działających w bronionym przez republikanów Madrycie. Na początku II wojny światowej określano w ten sposób członków mniejszości niemieckiej w różnych krajach, którzy przed i w czasie napaści Niemiec na zamieszkiwane przez nich państwa prowadzili wrogą działalność, a nawet dywersję zbrojną.

Projekty

""
Projekt

„Lojalni sąsiedzi czy wrogowie?” Inowrocławscy Niemcy w przededniu II wojny światowej

autor Paulina Tomczykowska i Krystian Chołaszczyński 

Projekt został przygotowany w ramach szóstej edycji konkursu „Historia Bliska” Fundacji im. Batorego oraz Ośrodka Karta, zatytułowanej:Obcy wśród swoich — doświadczenie XX wieku. [2001/2002] Dwoje uczniów inowrocławskiego liceum zainteresowało się historią mniejszości niemieckiej zamieszkującej przedwojenny Inowrocław. W oparciu o bogaty materiał źródłowy (dokumenty i świadectwa, do zebrania których zaangażowali także koleżanki i kolegów ze szkoły) autorzy prześledzili, jak kształtowały się w ich rodzinnym mieście wzajemne relacje pomiędzy Polakami i Niemcami tuż przed i tuż po wybuchu II wojny. Pokazali wiele przykładów zachowań odbiegających od stereotypów, próbowali też wniknąć w istotę mechanizmów, które uczyniły z dotychczasowych sąsiadów śmiertelnych wrogów, doprowadzając — po obu stronach — do wielu niewinnych ofiar.