Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Projekt powstał jako praca konkursowa w ramach ósmej edycji konkursu „Historia Bliska” [2003/2004] organizowanego przez Fundację im. Stefana Batorego oraz Ośrodek Karta (edycja ta nosiła tytuł: Spory o upamiętnienie przeszłości — pomniki, cmentarze, patroni). Troje uczniów gimnazjum pracowało w zespole, który odtworzył historię zmian patrona największego zakładu przemysłowego w regionie: H. Cegielski – Poznań. Autorzy projektu odwiedzili muzeum i bibliotekę zakładową, zebrali fotografie i dokumenty dotyczące zarówno powojennych, jaki i wcześniejszych dziejów fabryki, dotarli do byłych i obecnych pracowników zakładu, zanotowali ich relacje.

W PRL państwo starało się kontrolować wszelkie przejawy niezależnego myślenia i aktywności. Materiały źródłowe ukazują nie tylko przykłady łamania praw człowieka przez państwo, które ingerowało w prawa polityczne i wolności osobiste obywateli, ale także pokazują opór jednostki przeciwko ograniczaniu jej niezależności. Celem warsztatów jest ukazanie kwestii postrzegania praw człowieka w zależności od istnienia jednego z dwóch systemów politycznych – reżimu komunistycznego lub systemu demokratycznego. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Każdy człowiek oskarżony o przestępstwo ma prawo do obrony i rzetelnego procesu. Idea jest oczywista i czytelna, jednak niejednokrotnie na świecie prawa te są łamane. Wystarczy wrócić do czasów PRL i przyjrzeć się procesom pokazowym członków opozycji demokratycznej. Bezpodstawne aresztowania, ciągłe rewizje i nękanie ze strony aparatu bezpieczeństwa, nieludzkie przesłuchania więźniów, sfingowane procesy sądowe – to tylko kilka przykładów łamania praw człowieka. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Społeczne prawa człowieka dotyczą prawa do pracy, ochrony socjalnej, zdrowia, życia rodzinnego, udziału w życiu kulturalnym oraz edukacji. Pod każdym z wymienionych praw kryje się szereg innych: prawo kobiet i mężczyzn do równego traktowania i równych szans w zatrudnieniu, prawo pracownika do zarabiania na życie swobodnie wybraną pracą, prawo do opieki medycznej, dostęp do mieszkań o odpowiednim standardzie, prawo do łączenia się rodzin, prawo obywateli do opuszczenia własnego kraju. Mówi o nich Europejska Karta Społeczna − międzynarodowa konwencja Rady Europy, przyjęta w Turynie w 1961 r. przez dwadzieścia osiem państw na świecie. W Polsce prawa te gwarantuje Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Na pozór termin „wolność słowa” mógłby być traktowany przez młodych jako nie dotyczący ich, odnoszący się do innej epoki. Jednak reakcja młodzieży na rzekome próby kontrolowania Internetu wykazała, że wolność słowa należy do szczególnie cenionych przez nich wartości. W całej dyskusji dotyczącej ACTA uderzająca była jednak niska świadomość na temat ograniczeń, jakie zakłada odpowiedzialne korzystanie z tej wolności/tego prawa, mieszanie pojęć (np. traktowanie wolności słowa jako wartości absolutnej bez respektowania praw innych) oraz populistyczne korzystanie z odniesień historycznych (w wielu dyskusjach poprawność polityczna zrównywana była z cenzurą, zwłaszcza cenzurą w PRL-u, podczas gdy jest to sposób wyrażania opinii bez uciekania się do mowy nienawiści).Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).