Uczyć się z historii — doświadczenia totalitaryzmów XX wieku

Platforma publikacji projektów edukacyjnych poświęconych historii Polski i jej sąsiadów w XX wieku oraz prawom człowieka

Przejdź do nawigacji

Warszawa

Projekty

Projekt

„Był to kondukt samych starszych kobiet i dzieci…” Exodus ludności z popowstańczej Warszawy

autor Anna Kempa, Nina Mierowska, Anna Tustanowska 

Projekt powstał w ramach IX edycji konkursu edycji Fundacji im. Stefana Batorego oraz Ośrodka Karta poświęconego historii bliskiej [2004-2005] — zatytułowanej „Codzienność w czasie przełomu 1944–45”. Uczniowie warszawskiego liceum przyglądali się życiu codziennemu widzianemu z perspektywy przymusowej migracji, której zostali poddani mieszkańcy Warszawy jesienią 1944 po upadku powstania. Spotkali się z osobami, które przeżyły tamte wydarzenia. Z ich opowieści wyłania się obraz zagłady i odrodzenia zniszczonego miasta.

""
Projekt

„Mur” — zderzenie z rzeczywistością nienawiści

autor Jacek Bąkowski 

Projekt „Mur” jest próbą wyjścia poza stereotypy w nauczaniu o Holocauście. Jednym z ważniejszych problemów w praktyce dydaktycznej związanej z tematami Zagłady jest przepaść między doświadczeniem Holocaustu a wyobraźnią młodych ludzi, przyzwyczajonych do okrutnych scen z gier komputerowych i filmów. Istnieje niebezpieczeństwo, że dla części z nich nawet najbardziej drastyczne dane dotyczące wielkiej akcji likwidacji narodu żydowskiego brzmieć będą jak kolejna fabuła brutalnej gry lub horroru. Dlatego tak ważne jest, aby przy mówieniu o Holocauście pozwolić młodym ludziom doświadczyć chociaż części jego znaczenia przez bezpośrednie zetknięcie się z tą rzeczywistością – poza podręcznikami i suchym wykładem, bez wielkich słów i mądrych analiz.

Powiązane zagadnienia

Zagłada Żydów
""
Projekt

„Polin Webfusion” (w 2008 jako „36 Sprawiedliwych”)

autor Nili Amit, Helise Lieberman, Jacek Olejnik 

Projekt „Polin Webfusion” (realizowany w 2008 pod nazwą „36 Sprawiedliwych”) jest skierowany do młodzieży z Polski i Izraela. Składa się z 2 etapów. W pierwszym młodzież w obu krajach spotyka się ze świadkami historii – Sprawiedliwymi Wśród Narodów Świata (w Polsce) oraz Ocalonymi z Zagłady (w Izraelu) i tworzy o tych ludziach, historiach i spotkaniach blogi internetowe. W drugim etapie autorzy najlepszych blogów biorą udział w wymianie szkolnej między Polską a Izraelem, podczas której poznają nawzajem siebie i swoje kraje. Projekt jest częścią programu Polsko-Izraelskich Spotkań Młodzieży, organizowanego przez Centrum Edukacyjne Muzeum Historii Żydów Polskich.

Powiązane zagadnienia

Polacy-Żydzi Zagłada Żydów
Deklaracja Praw Człowieka
Projekt

Berlin – Yogyakarta. Od hitlerowskiego terroru wobec homoseksualnych do praw człowieka dziś

autor Stowarzyszenie Kampania Przeciw Homofobii 

Jedną z grup społecznych „przeznaczonych”przez niemieckich nazistów do eksterminacji w obozach koncentracyjnych, byli homoseksualni mężczyźni. Zgodnie z obozową tablicą oznakowań więźniów, systematyzującej istnienia ludzkie w uprzedmiotowione kategorie, osoby uwięzione za homoseksualność musiały nosić na pasiakach różowy trójkąt. Znak ten miał się później stać jednym z symboli ruchu na rzecz prawnej i społecznej równości osób nieheteroseksualnych. […]

Deklaracja Praw Człowieka
Projekt

KROK NAPRZÓD: prawa człowieka w trudnych momentach historii

autor Marta Gawinek-Dagargulia 

Warsztat dotyczy znaczenia praw i wolności człowieka w kontekście ważnych wydarzeń historycznych. Uczestnicy zastanawiają się nad ingerencją państwa w życie obywateli, szczególnie w obliczu wojny. W wyniku warsztatu wzrasta świadomość na temat różnorodności i nierówności szans w społeczeństwie w ważnych momentach historycznych. Szczególnie chodzi o rozwijanie rozumienia możliwych konsekwencji osobistych dla osób należących do mniejszości społecznych i grup kulturowych w różnych momentach historii.

Projekt

Pamięć a historia. Doświadczenia Ośrodka KARTA. Co dla współczesnych relacji polsko-niemieckich niosą wspomnienia wojenne?

autor Agnieszka Kudełka 

W efekcie projektu seria filmów pt. Relacje polsko-niemieckie w cieniu nazistowskiego systemu totalitarnego na przykładach z literatury faktu. Wybór z „Karty”, wydawnictwa i portali KARTY powstała seria filmów pt. Pamięć a historia. Doświadczenia Ośrodka KARTA. Co dla współczesnych relacji polsko-niemieckich niosą wspomnienia wojenne?

Projekt

Pamięć a historia. Doświadczenia Ośrodka KARTA. Losy byłych robotników przymusowych na rzecz Trzeciej Rzeszy – debata i prezentacja

 

W efekcie projektu pt. Relacje polsko-niemieckie w cieniu nazistowskiego systemu totalitarnego na przykładach z literatury faktu. Wybór z „Karty”, wydawnictwa i portali KARTY powstała seria filmów pt. Pamięć a historia. Doświadczenia KARTY. Losy byłych robotników przymusowych na rzecz Trzeciej Rzeszy

Projekt

Szkoła Dialogu

autor Zespół Fundacji 

Celem „Szkoły Dialogu” jest poszerzanie wiedzy młodzieży na temat wielowiekowej obecności Żydów w Polsce poprzez samodzielne odkrywanie i upamiętnianie historii przedwojennej społeczności żydowskiej w miejscu, w którym żyją. Zajęcia kierowane są do uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych i składają się z czterech spotkań oraz przygotowywania przez uczniów wycieczki po żydowskich zabytkach danej miejscowości.

Projekt

Usłyszeć siebie – społeczna książka herstoryczna

 

Ośrodek KARTA przygotowuje książkę, w której kobiety opowiedzą o swoim życiu w warunkach patriarchatu w Polsce w ostatnim stuleciu. Będzie to historia dyskryminacji i nierówności, na które kobiety odpowiedziały niezgodą, buntem i walką o swoje prawa. Z czym kobiety musiały zmagać się w dwudziestoleciu międzywojennym, a z czym w PRL? Jak wyglądała ich rola w życiu […]

Powiązane zagadnienia

Prawa człowieka i tolerancja
Projekt

Warsztat „Kontrola państwa” – scenariusz

autor Monika Lipka 

W PRL państwo starało się kontrolować wszelkie przejawy niezależnego myślenia i aktywności. Materiały źródłowe ukazują nie tylko przykłady łamania praw człowieka przez państwo, które ingerowało w prawa polityczne i wolności osobiste obywateli, ale także pokazują opór jednostki przeciwko ograniczaniu jej niezależności. Celem warsztatów jest ukazanie kwestii postrzegania praw człowieka w zależności od istnienia jednego z dwóch systemów politycznych – reżimu komunistycznego lub systemu demokratycznego. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Powiązane zagadnienia

Prawa człowieka i tolerancja
Projekt

Warsztat „Prawa oskarżonych i skazanych” – scenariusz

autor Monika Lipka 

Każdy człowiek oskarżony o przestępstwo ma prawo do obrony i rzetelnego procesu. Idea jest oczywista i czytelna, jednak niejednokrotnie na świecie prawa te są łamane. Wystarczy wrócić do czasów PRL i przyjrzeć się procesom pokazowym członków opozycji demokratycznej. Bezpodstawne aresztowania, ciągłe rewizje i nękanie ze strony aparatu bezpieczeństwa, nieludzkie przesłuchania więźniów, sfingowane procesy sądowe – to tylko kilka przykładów łamania praw człowieka. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Powiązane zagadnienia

Prawa człowieka i tolerancja
Projekt

Warsztat „Prawa społeczne” – scenariusz

autor Monika Lipka 

Społeczne prawa człowieka dotyczą prawa do pracy, ochrony socjalnej, zdrowia, życia rodzinnego, udziału w życiu kulturalnym oraz edukacji. Pod każdym z wymienionych praw kryje się szereg innych: prawo kobiet i mężczyzn do równego traktowania i równych szans w zatrudnieniu, prawo pracownika do zarabiania na życie swobodnie wybraną pracą, prawo do opieki medycznej, dostęp do mieszkań o odpowiednim standardzie, prawo do łączenia się rodzin, prawo obywateli do opuszczenia własnego kraju. Mówi o nich Europejska Karta Społeczna − międzynarodowa konwencja Rady Europy, przyjęta w Turynie w 1961 r. przez dwadzieścia osiem państw na świecie. W Polsce prawa te gwarantuje Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z 1997 r. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Projekt

Warsztat „Relacje mniejszość–większość” – scenariusz

autor Monika Mazur-Rafał, Magdalena Szarota 

Dyskusja o przestrzeganiu praw mniejszości w odniesieniu do dzisiejszej Polski wydaje się raczej teoretyczna, gdyż jej mieszkańcy, funkcjonujący w homogenicznym etnicznie społeczeństwie, nie mają tak regularnego kontaktu z przedstawicielami łatwej do zidentyfikowania mniejszości, jak członkowie wielokulturowych społeczeństw. Dlatego opinie i postawy Polaków wynikają często z ideologii, religii czy z bezrefleksyjnego naśladowania najpopularniejszych w danym środowisku zachowań. Nawet gdy część z nich ma osobiste doświadczenia i kontakty z tak zdefiniowanymi mniejszościami (np. z osobami z niepełnosprawnością), to te epizodyczne spotkania nie prowadzą do uwrażliwienia na prawa członków danej mniejszości w skali społecznej. Aby zachęcić do refleksji nad tym stanem rzeczy, należy umożliwić uczestnikom warsztatu postawienie się w sytuacji członków mniejszości, by mogli oni doświadczyć „na własnej skórze” czym przejawia się i „jak smakuje” dyskryminacja, wykluczenie, marginalizacja. Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Projekt

Warsztat „Wolność słowa” – scenariusz

autor Monika Mazur-Rafał, Magdalena Szarota 

Na pozór termin „wolność słowa” mógłby być traktowany przez młodych jako nie dotyczący ich, odnoszący się do innej epoki. Jednak reakcja młodzieży na rzekome próby kontrolowania Internetu wykazała, że wolność słowa należy do szczególnie cenionych przez nich wartości. W całej dyskusji dotyczącej ACTA uderzająca była jednak niska świadomość na temat ograniczeń, jakie zakłada odpowiedzialne korzystanie z tej wolności/tego prawa, mieszanie pojęć (np. traktowanie wolności słowa jako wartości absolutnej bez respektowania praw innych) oraz populistyczne korzystanie z odniesień historycznych (w wielu dyskusjach poprawność polityczna zrównywana była z cenzurą, zwłaszcza cenzurą w PRL-u, podczas gdy jest to sposób wyrażania opinii bez uciekania się do mowy nienawiści).Warsztaty udostępniane są w Internecie w formie ebooka na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0).

Powiązane zagadnienia

Prawa człowieka i tolerancja